groot have

Ligging	Aan de Dorpsstraat 64 te Almen
Ontstaan	In 1188 is reeds sprake van de Hof te Almen.
Geschiedenis	Het huis, overigens Groot Have geheten ter onderscheiding van de ernaast gelegen boerderij 't Have, is bijzonder fraai gelegen ten oosten van Almen aan de noordoever van de Berkel. In dit goed Groot Have kunnen we hoogstwaarschijnlijk de oude Hof te Almen zien, althans een opvolger daarvan. Van de Hof te Almen is al sprake in 1188 in de goederenlijst van de graaf van Dale(n), maar de gegevens over deze bezitting zijn uiterst schaars. In 1180 was Hendrik, graaf van Dalen door huwelijk mer Regenwice, de erfdochter van Diepenheim, heer van Diepenheim geworden en de Hof te Almen werd bij dat bezit gevoegd. Maar helaas is niet bekend, hòe de Van Falens aan de Hof zijn gekomen, wel hoe zij er vanaf raakten. De laatste mannelijke telgen waren Willem en Hendrik van Dalen. Hun erfgename, Willems dochter Cunegonda, als douairière van Otto graaf van Tecklenburg hertrouwd met Willem van Boecstelle, verkocht in 1330 Diepenheim c.a. aan Willems oom Jan van Diest, bisschop van Utrecht. Die zal deze aankoop gedaan hebben om het Oversticht een tegenwicht te geven tegen de Geldersen. Bij die verkoop werden het Hof te Almen met de molen en de erven uitdrukkelijk genoemd. Op zeker moment is er sprake van de goederen Ten Have en Ter Mol(l)en afzonderlijk en ook is er een bezitswisseling geweest, want beide goederen zijn dan eigendom van het Huis Keppel te Laag-Keppel. Sweder van Heeckeren genaamd Rechteren wordt in 1455 genoemd als bezitter van "de hoeve Ter Mollen, de hoeve te Almen". Herhaaldelijk wordt beslag gelegd op beide goederen door schuldeisers, zodat de heren van Keppel nogal eens krap bij kas gezeten moeten hebben. Dat gebeurt in 1560 weer eens, maar dan alleen op Ter Mollen, zodat het Hof of Have, alsmede de Almense molen, dan al vervreemd is. Hoe of wanneer dat gebeurd is, is niet bekend, maar in 1613 is het Have eigendom van Nicolaes van Boetbergen, die er ook weer afstand van gedaan heeft, want in 1636 blijken Groot en Klein Have - er heeft dus weer een splitsing plaats gehad - eigendom te zijn van Willem van Lintelo, heer van De Ehze. Maar ook de Lintelo's verkeren nogal eens in financiële nood en in 1691 verkopen zij de Haves-goederen aan Mr.Gijsbert Op Ten Noort, die ook Ter Meulen gekocht had en zodoende het gehele bezit van de oude Hof te Almen weer bijeen had. Langs vrouwelijke lijn vererft dat bezit in 1755 op de familie Opgelder en van die in 1824 op Johan Lubbert Umbgrove, die echter al twee jaar later overlijdt. Dan gaat Ter Meulen naar zijn diens zoon Johan Lubbert junior en de erfgenamen verkochten de Havesgoederen in 1826 aan de Almense molenaar Abraham Jan Markvoort. Laatstgenoemde liet in het midden van de negentiende eeuw op de plaats van de boerderij Groot Have de huidige villa bouwen. Zijn kleinzoon Gerhardus Bertus Markvoort verkoopt dit huis in 1926 aan Françoise Wilhelmina Marie barones van der Borch van Verwolde, die in 1931 het huis ingrijpend liet verbouwen, waarbij onder meer een hoger dak met dakkapellen werd aangebracht. Na haar dood in 1975 liet zij, inmiddels weduwe van Andries Bonger geworden, het Groot Have na aan haar neef Mr. Samuel Crommelin. Deze tenslotte verkocht het huis in 1980 aan de huidige eigenaar Drs. Allard Edo Jaarsma, gehuwd met Wilhelmina Petronella Ubbink.
Eigenaar/Bewoners	Drs. Allard Edo Jaarsma, gehuwd met Wilhelmina Petronella Ubbink.
Huidige doeleinden	Privé bewoning
Toegankelijk	Terrein en huis zijn niet vrij toegankelijk
Foto's
		Bron: Eigen collectie	Bron: Eigen collectie
		Huis gezien vanaf de weg	Briefkaart circa 1907

Bronnen	Jan Harenberg - "Eens bolwerk van de adel, kastelen en landhuizen in de Achterhoek en Liemers"