huis te baak

Ligging

Aan de Wichmondseweg 19 te Baak

Ontstaan

Een eerste vermelding vinden we terug in 1294 als bezit van de graven van Gelre.

Geschiedenis

Overschaduwd door de majestueuze Sint Martinuskerk van Baak vinden we aan de oostzijde van het dorp Baak het gelijknamige huis.
Zoals ook op andere plaatsen voorkomt, hebben we te maken met een Hof te Baak en een Huis te Baak en zoals altijd is ook hier de Hof het oudst. Als bezit van de graven van Gelre wordt die in 1294-95 genoemd.
Maar wij hebben hier te doen met het Huis, waarvan de stichtingsdatum zoals gewoonlijk niet bekend is. Een Bertholdus de Baco komt voor in 1190, maar die zal nog wel in relatie staan met de Hof. In het leenregister duikt Baak eerst op in 1326, wanneer Jorden van Bake beleend wordt met "'t Goet te Baeck", maar ook dan weten we nog niet of het hier het Huis betreft. Op zeker moment moet iemand besloten hebben om ruim twee kilometer oostelijk van de Hof over te gaan tot de bouw van het huis.
Evert van Baeck overlijdt (1476) en het leen valt terug aan de landsheer, die er Jorden van der Hoevelwijck in 1478 als naaste bloedverwant mee beleent. Maar tegelijkertijd wordt Agnes Kreynck, weduwe van Evert van Baeck, beleend. Heeft Jorden zijn nieuwe bezit meteen aan haar doorverkocht of had Agnes bepaalde rechten, eventueel een vordering op Jorden? We weten het niet, maar feit is wel dat Agnes, later hertrouwd met Henrick van Egmond (een bastaardzoon van Willem van Egmont¹), in het bezit van Baak blijft.
Door vererving gaat Baak van de Van Egmond's over op de geslachten Van Hackfort en Van Raesfelt en dan komen de kastelen Baak en Hackfort tijdelijk in één hand en vererven samen op het geslacht Van Westerholt. Wanneer Borchard van Westerholt in 1631 sterft, wordt dit bezit gedeeld en gaat Baak naar zijn jongste zoon, Heydenrijck. Diens kleinzoon Johan Borchard zal de laatste Van Westerholt op Baak zijn. Verstandig omgaan met geld was niet zijn sterkste zijde, evenmin als zijn vader, want beiden hebben zich diep in de schulden moeten steken bij de familie Van Zweeten, Anna Johanna van Zweeten, die in 1682 met Johannes Everhardus Canisius van der Heyden huwt, blijkt in het bezit te zijn van alle schuldbekentenissen en in 1691 worden zij eigenaar bij gerechtelijke verkoop. Hun zoon Gerhard Willem Joseph laat het huis in 1739-41 grondig verbouwen en moderniseren door de architect Gerrit Ravenschot.
Ernest Willem Franciscus van der Heyden liet Baak in 1868 na aan zijn nicht Jonkvrouwe Engelberta Maria Bernarda Aloysia Augusta van Middachten, gehuwd met Gerhardus Antonius Helmich. Zij lieten het huis in 1878 aan de rechterzijde vergroten met een aanbouw van drie ramen breed. Hierbij moeten we bedenken dat, wat wij nu als voorgevel zien, de oorspronkelijke achtergevel is. In 1801 heeft men de grachten verlegd en de ingang naar de achterzijde verplaatst. Aan de huidige achterzijde zijn de bouwhuizen aan het vroegere voorplein.
Mr. Werner Bernhard Helmich besluit zich van het huis te Baak te ontdoen en in 1956 verkoopt hij het aan de Dochters van Liefde van de Heilige Vincentius à Paolo, die het tot klooster inrichten, maar in 1978 weer verlieten. Sinds 1982 werd het huis gebruikt als "Mariapoli", Centrum voor de beweging van de Focolari, daartoe aangekocht door de Stichting "Werk van Maria". In 2007 wordt het huis en landgoed gekocht door de internationale, interkerkelijke, christelijke organisatie Stichting Ellel Ministries Nederland.

Eigenaar/Bewoners

Stichting Ellel Ministries Nederland (INFO)

Huidige doeleinden

Het huis wordt gebruikt door de stichting voor cursussen en training voor diepgaande toerustiging in Christelijke gebedsgenezing en discipelschap

Toegankelijk

Het huis en directe omgeving zijn niet toegankelijk voor het publiek

Foto's


	Bron: Eigen collectie		Bron: Eigen collectie
	Huis gezien vanaf de weg		Briefkaart circa 1907

Bronnen

Jan Harenberg - "Eens bolwerk van de adel, kastelen en landhuizen in de Achterhoek en Liemers"